Çocuk ve Yalan
Çocuk, yalan söylemeyi bir eğlence gibi görebilir, fakat bu genellikle daha ciddi sorunlara işarettir ve dikkatle ele alınmalıdır. Eğer çocuk yalan söylüyorsa, bu hangi sebeplerden dolayı meydana gelebilir?
Çocuğu yalana teşvik eden 5 temel neden şunlardır:
1- Ceza Korkusu: Çocuklar cezalandırılmaktan korkarlar. Ebeveynler çocuklarını gerçekten cezalandırıyor ve onlardan gerçek olmayan sözler, cümleler gözlemleniyorsa, örneğin, ebeveyn 8 yaşındaki oğlu mükemmel okusun ve her gün mükemmel bir not alsın istiyor, fakat aksi durum olduğunda çocuğu cezalandırıyor ve futbol oynamak için dışarıya bırakmıyor. Tabii ki, bu durumda futbola büyük hevesi olan çocuklar iyi not almadığı halde bunu ebeveynlerinden gizleyecek veya “iyi cevap verdim, ama öğretmen iyi not vermedi” gibi yalanlar konuşacak.
2- Benliğin Arttırılması: Öğrenci çocuklar arkadaşları arasında statüsünü artırmak ve iyi görünmek için yalan söylerler. Örneğin ünlü sporcu, aktör, şarkıcı ile karşılaştığını veya çok zengin olduklarını arkadaşlarına söylerler. Bu durum periyodik gözlem altına alınırsa, rahatsızlığa sebep yoktur. Ama çocuğun kendi statüsünü artırmak için tekrar tekrar yalan söylediği görülürse, bu, çocuğun kendisinden tam memnun olmasına işaret eden ciddi bir sinyaldir. Bu durumda, çocuk neden kendini aşağılanmış ve hayırsız olarak düşündüğü açıklamak, araştırmak gerekir. Belki okulda arkadaşları onunla alay ediyor, ya da aşağılıyor olabilirler.
3- İtiraz: Bir çok çocuk için yalan, kısıtlamaları ortadan kaldırmak, ebeveynlerinin otoritesini kırmak için kullandığı bir yöntemdir. 10-12 yaşlarında çocuklar, her şeyi anneye – babaya söylemeye gerek olmadığını düşünürler. Annenin – Babanın sorusunu hüküm, baskı gibi kabul ettikleri zaman yalan konuşabilirler.
4- Kişisel Sınır Tanımlama: Çocuk büyüdükçe bağımsızlığını, özel hayatının ve kişisel mesafesinin olması gerektiğini daha keskin hisseder. Ebeveyn kontrolü ve himayesi arttıkça, çocuklar daha da çok sır barındırır ve yalanlar söyler. Hatta daha kaba cevaplar da verebilirler: “Nereye gidiyorsun?” – “Hiçbir yere!”, “Ne yapıyorsun? – “Hiçbir şey!”, “O kimdir?” – “Sen onu tanımıyorsun!”…
5- Ailede Olan Sorunlar: Çocuk daima yalan söylüyor ise, bu, ailede herhangi bir problemin olmasına işarettir. Özelikle, yalan, hırsızlık ve vandalizm (çevrede bulunan eşyalara zarar verilmesi) birlikte ise. Çocuklar tarafından oluşan yalanların kurbanı aile için, bu, ciddi dikkat merkezinde olmalıdır, çünkü sözlerden daha anlamlı olan yardıma çağrı, umutsuzluk hallerine işaret edebilir. Genellikle boşanan ailelerin çocuklarında böyle durumlara sıkça rastlanır.
Derleyen: Harun Güngör
Comments are closed