anaokulu-kucukcemece-kres-tatli-cocuklar-logo

Hangi ebeveyn sorumluluk sahibi çocuklar yetiştirmek istemez ki?

Peki sorumluluk sahibi çocuklar nasıl yetişir? Bir sabah uyandığında hoooppp diye sorumlulukla donanımlı olmaz çocuklar; çocuk dünyaya gelmeye başladığı an sorumluluk duygusu çocuğa aşamalı olarak aşılanmaya başlanmalıdır.  Sorumluluk duygusu süreç içinde öğrenilir ve kazanılır. Öncelikle sorumluluk nedir ondan bahsedelim.  Sorumluluk; bireyin yaş, cinsiyet ve gelişim düzeyine uygun olarak yüklendiği, yüklenmek zorunda olduğu görevleri yerine getirmek olarak tanımlanabilir. Çocuğunuzun hazır bulunuşluluğu da göz önünde bulundurulduğunda kendi başına yemek yiyebilecek bir yaşta ise ve siz aman üstünü kirletmesin, aman yerler kirlenmesin, yemek yerken oyalanması ya da ona kıyamadığınız için ona yemek yedirmeye devam ediyorsanız çocuğun gelişimini sekteye uğratıyorsunuz demektir, çocuğun parmak kasları gelişmez, ilerde kalem tutmak istemez çünkü ince parmakları çabuk yorulmaktadır, ödev yapmak istemez çünkü onun yerine her şeyi düşünen ve yapan bir ebeveyni ya da ebeveynleri vardır.

Ebeveynler genellikle çocuklarına, sorumluluk bilincini kazandırmayı ilkokula başladıkları döneme bırakmaktadırlar ki bu da ebeveynlerin hayal kırıklığı yaşamalarına neden olabilmektedir. Ebeveynlerin hayal kırklığı yaşamamak için çocuklarına sorumluluk duygusunu daha küçük yaşlarda vermeye başlamaları gerekmektedir.  Kendini kanıtlamaya heves gösteren meraklı, girişken bu bireylere ortam sunmak gerekir; bırakın döke döke yemek yesin, yorulur diye korkmayın bırakın oyuncaklarını toplasın, zaman yetmez diye kendi başına ayakkabılarını giyebilecek yaşa gelmiş çocuğunuzun ayakkabısını siz giydirmeyin. Sus sen bilmezsin diyerek onları sindirmeyin; kararlarına saygı duyun. Çocuğun gösterdiği her olumlu girişim onun fiziksel gelişimine katkıda bulunurken özgüvenini de geliştirir.

Çocuğunuza, yaşına uygun görevler verin. Öncelikle çocuğunuzun yaşına ve fiziksel özelliklerine göre neler yapabileceğini bilmenizde fayda olacaktır.

2 ve 4 yaş arası çocuklara hangi sorumluluklar verilmelidir?

+Adını-soyadını söyleyebilme

+Tek başına yemek yiyebilme

+Kendisine sorulan basit sorulara cevap verebilme

+Anne, babasının basit getir-götür işlerini yapabilme

+Yardımla giyinmek ve soyunmak

+Oyuncaklarına toplama

+Oyuncaklarını koruma

+Kirli kıyafetlerini kirli sepetine koyma

+El-yüz yıkama

+Tek başına uyumak

+Yemek sofrasına kırılmayacak plastik tarzı eşyaları koyma

+Kitap, dergi tarzı kaynakları taşıma, dolaba koyma

5 yaş çocuklarına hangi sorumluluklar verilmelidir?

+Yardımsız oyuncaklarını topla

+Yemek yedikten sonra tabağını kaldırma

+Çıkardığı kıyafetlerini katlayıp dolaba koymak

+Birinin gözetiminde sebzeleri kesme

+Saçlarını tarama

+Eşyalarını iyi kullanma

6 yaş çocuklarına hangi sorumluluklar verilmelidir?

+Yardımsız giyinme ve kıyafetlerini çıkartma

+Döktüğü yiyecek ve eşyaları toplama

+Ev işlerine yardım etme

+Kendi ayakkabı bağcıklarını bağlayabilme

+Sebze ve meyveleri yıkama

+Çiçekleri sulama, bir hayvanı besleme

+Sofranın hazırlanmasına toplanmasına yardım etme

+Ebeveynin desteğiyle ödev yapma

Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun ona sorumluluk alabilme davranışları kazandırabilirsiniz.  Çocuğunuz İlk zamanlarda tepki verip, yapmak istemeyecektir. Sizin sabır ve kararlı bir duruşla çocuğunuzun yeni davranışlar kazanmasına ortam sağlamanız gerekir.  Çocuklar ilkokula başladıklarında, ödev sorumluluğu birdenbire ortaya çıkmaz. Unutmayın ki çocuklar, sorumluluk duygusunu ilk olarak aile ortamında kazanırlar. Basit ama kendi başına yemek yemesi, bir resim kağıdını karalama, kesme, yapıştırma vb. kazanımlar ona ödev yapabilme becerisi kazandıracaktır.

Anaokuluna giden çocuğunuzun getirdiği ödevlere yaklaşımınız, ödevi önemsemeniz, vaktinde bitirip öğretmenine teslim etmesini sağlamanız onun ödev yapma sorumluluğunu geliştirecektir. Ödevlerini yapma noktasında ona destek olun, mekân, materyal sağlayın. Yönergeleri anlatın ve kendi başına ödevini yapması için fırsat verin; onu eleştirmekten kaçının, ‘’olmadı bu’’, ‘’sil tekrar yap’’, ‘’bu ne biçim çizim’’ vb. özgüven kırıcı tutumunuz çocuğunuzun ödevlere karşı olumsuz duygular beslemesine neden olacaktır.

Psikolog Özlem TURAN